Wat is chronische obstructieve longziekte (copd)?

Regelmatig bewegen is gezond, ook voor mensen met COPD. Misschien wordt u bij weinig inspanning al kortademig. U moet zich daardoor niet laten tegenhouden. Bewegen is dan juist extra belangrijk.

Door meer te bewegen verbetert uw uithoudingsvermogen en spierkracht. Dan gaan alle dagelijkse bezigheden steeds gemakkelijker.

• U wordt minder snel kortademig.
• U gaat zich beter voelen en u krijgt meer energie. Bijvoorbeeld om boodschappen te doen of voor hobby’s en contacten met vrienden.
• U kunt zich beter ontspannen en u slaapt lekkerder.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Uiteindelijk is het de bedoeling dat u ten minste een halfuur per dag actief beweegt. Bijvoorbeeld stevig wandelen, tuinieren, fietsen, fitness of zwemmen.   Als u niet gewend bent aan lichaamsbeweging, is het verstandig om rustig te beginnen en het bewegen geleidelijk op te bouwen.

• Begin bijvoorbeeld met dagelijks een wandeling van 10 minuten naar een winkel in de buurt om een boodschap te doen. Wandel vervolgens elke dag een beetje verder. Probeer zo geleidelijk aan tot een halfuur beweging per dag te komen.
• U kunt het halfuur ook verspreiden over de dag. Doe bijvoorbeeld ’s ochtends 10 minuten gymnastiek, ga ’s middags 15 minuten fietsen en maak aan het einde van de dag nog een wandeling van 5 minuten.

Bent u te kortademig om hieraan te beginnen? Dan bekijkt u met uw huisarts of er een manier van bewegen is die beter bij u past, zodat u uw conditie toch kunt verbeteren. 

Bang voor benauwdheid

Sommige mensen met COPD zijn bang om het benauwd te krijgen en durven zich daarom bijna niet meer in te spannen. Als u dit herkent, hoeft u zich daar niet voor te schamen. U bent zeker niet de enige. Maar bespreek dit dan wel op de huisartsenpraktijk. Als u behoefte heeft aan ondersteuning kan een oefen- of fysiotherapeut u begeleiden bij het bewegen. Heeft u weer wat meer vertrouwen in uw eigen kracht? Dan gaat u zelf weer verder met uw dagelijkse lichamelijke activiteiten.

Welke vorm van beweging is het beste voor u?

Zoek een vorm van bewegen die u leuk vindt. De een houdt van zwemmen, de ander van fietsen of wandelen in het bos. Misschien kunt u dagelijks de hond van de buren uitlaten. Of zit u het liefst op een hometrainer voor de televisie? Het geeft niet welke manier van bewegen u kiest, maar zorg ervoor dat deze goed in uw dagelijks leven past.

• De ernst van uw COPD bepaalt hoeveel u kunt doen. Voor de een is een keer extra de trap op lopen een grote inspanning, voor de ander een wandeling naar de brievenbus. Is uw COPD niet zo ernstig dan gaat u misschien liever enkele baantjes zwemmen.
• Zoek iemand die met u wil meedoen. Samen bewegen is leuk en gemakkelijker vol te houden.
• Bewegen kan ook in een groep onder begeleiding van een fysio- of oefentherapeut.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Speciaal bij COPD

• Inhalatie instructie

Krijgt u voor het eerst medicijnen die u moet inhaleren? Dan kan de apotheker u een uitgebreide instructie geven hoe u het beste kunt inhaleren. Gebruikt u al langere tijd een inhalator? Dan kan uw apotheker met u nagaan of u nog steeds goed inhaleert.

• Keuze voor soort inhalator

De apotheker kan samen met u bekijken welke inhalator voor u het best is. Er zijn verschillende soorten inhalatoren. Welke voor u het best is, hangt af van hoe krachtig u kunt inademen en hoe goed uw coördinatie is tussen het indrukken van de verstuiver en het tegelijk langzaam inademen. Dit kan erg verschillen per levensfase. Kinderen en ouderen wisselen hierdoor vaak van type inhalator.

• Stoppen met roken

Roken kan uw COPD verergeren. In de apotheek kunt u nicotinevervangende middelen kopen die u kunnen helpen bij het stoppen met roken. Uw apotheker kan u advies geven over het gebruik van deze middelen.

Roken kan ook de afbraak van bepaalde medicijnen versnellen. Als u stopt met roken, kan de hoeveelheid van die medicijnen in het bloed toenemen. Hierdoor kunnen ze sterker werken of bijwerkingen geven. U heeft dan een lagere dosering nodig. Geef het dus aan uw apotheker door als u stopt met roken. De apotheker kan dan controleren of de dosering van uw medicijn omlaag moet en dit doorgeven aan uw arts.

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Luchtwegverwijders
Luchtwegverwijders zijn middelen die de verkramping in de luchtwegen opheffen, zodat u weer makkelijker kunt ademen. Deze middelen moet u inhaleren.

• Kortwerkende luchtwegverwijders werken binnen enkele minuten en de werking houdt een paar uur aan. Ze zijn bedoeld om een acute aanval van benauwdheid te stoppen. Voorbeelden zijn ipratropium, salbutamol, terbutaline en de combinatie van ipratropium met fenoterol.
• Langwerkende luchtwegverwijders werken pas na ongeveer een kwartier en de werking houdt ongeveer een halve dag tot een dag aan. Ze worden gebruikt door mensen die regelmatig last hebben van aanvallen van benauwdheid om deze te voorkomen. Voorbeelden zijn aclidinium, formoterol, glycopyrronium, indacaterol, olodaterol, salmeterol, tiotropium, umeclidinium en vilanterol.

Luchtwegbeschermers om te inhaleren
Luchtwegbeschermers om te inhaleren zijn bijnierschorshormonen, ook wel corticosteroïden genoemd. Deze middelen werken ontstekingsremmend en beschermen de luchtwegen tegen prikkels die benauwdheid veroorzaken. Hierdoor zal de conditie van de longen verbeteren en zal het aantal aanvallen van benauwdheid verminderen. Voorbeelden zijn beclometason, budesonide en fluticason.

Bijnierschorshormonen om in te nemen
Bijnierschorshormonen, ofwel corticosteroïden, om in te nemen, worden gebruikt in de vorm van een stootkuur. Dit is een behandeling van enkele dagen tot twee weken bij een tijdelijke verergering van de COPD. Voorbeelden zijn dexamethason, prednisolon, prednison en triamcinolon.

Luchtwegverwijders in tabletvorm
Luchtwegverwijders in tabletvorm worden gebruikt als luchtwegverwijders om te inhaleren alleen niet voldoende werken. U krijgt dan een proefbehandeling met deze middelen. Voorbeeld is theofylline.

Slijmverdunners
Slijmverdunners, ook wel mucolytica of slijmoplossers genoemd, maken taai slijm in de luchtwegen dunner en minder taai, waardoor het slijm makkelijker is op te hoesten. Bijvoorbeeld acetylcysteïne.

Roflumilast
Roflumilast remt de ontsteking in het longweefsel, waardoor de klachten van COPD zoals benauwdheid, hoesten of kortademigheid, afnemen. Het duurt enkele weken voordat u het effect kunt merken.

Furosemide en spironolacton
Furosemide en spironolacton worden gebruikt bij chronische bronchitis bij pasgeboren kinderen. Baby's die na de geboorte moeten worden beademd, krijgen vaak een longaandoening.
Behalve vochtbeperking en toediening van zuurstof wordt chronische bronchitis bij jonge kinderen behandeld met luchtwegverwijders en plasmiddelen.
Meestal bereidt de apotheek een speciale dosering in drankvorm.