-
Algemeen
Psoriasis is een ziekte waarbij de huid zichtbaar schilfert. Uw huid vernieuwt voortdurend en oude huidcellen worden door nieuwe vervangen. Dit is normaal een onmerkbaar proces. De 'oude' huidschilfertjes die worden afgestoten, zijn zo klein dat u er niets van merkt. Bij psoriasis is dit vervangingsproces verstoord en gaat het abnormaal snel. De celdeling van de huid is als het ware op hol geslagen.
Zo ontstaan te veel huidcellen en deze krijgen niet de kans om volledig uit te groeien. De huid gaat hierdoor schilferen. Dit geeft soms een soort schubachtig effect. (Het woord psoriasis is afgeleid van het Griekse woord psore, dat `schub` betekent.)
Het verloop van psoriasis is heel wisselend. De een heeft soms een aantal plekjes op zijn lichaam, de ander zit van top tot teen onder.
Na stoten of een wondje kan na een tot twee weken op die plek psoriasis ontstaan.
Psoriasis is niet besmettelijk. De oorzaak van psoriasis is onbekend. Mogelijk spelen erfelijke factoren een rol.
-
Herkennen
U heeft een of meerdere plekken op de huid, waarbij de huid is verdikt en schilfert. Vaak zien de plekken ook wat rood. De plekken zijn duidelijk begrensd. Ook uw nagels kunnen afwijkingen vertonen, in de vorm van putjes of een bruine verkleuring. Soms komen bij psoriasis ook gewrichtsklachten voor.
-
Zelf doen
Geen enkele behandeling kan psoriasis genezen. Wel kunt u met goede huidbehandeling en begeleiding vaak de klachten beperken.
- Mogelijk is er een verband tussen roken en psoriasis. Probeer te stoppen met roken.
- In het algemeen geldt dat psoriasis verbetert door zonlicht.
- Het feit dat stress psoriasis kan veroorzaken, is nooit bewezen.
Klik hier voor meer informatie in de patiëntenbrieven van het Nederlands Huisartsen Genootschap over psoriasis bij volwassenen.
Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap.
Laatst bijgewerkt: 29 augustus 2006.
-
Medicijnen
Verzachtende en beschermende crèmes en zalven
De verzachtende en beschermende crèmes en zalven bevatten geen werkzame bestanddelen en houden de huid soepel en voorkomen verdere uitdroging van de huid. Klachten als jeuk en schilfering verminderen. U kunt deze crèmes en zalven zo vaak aanbrengen als u wilt, meestal naast het gebruik van crèmes met een geneesmiddel erin.
Bijnierschorshormonen op de huid
Bijnierschorshormonen, ofwel corticosteroïden, op de huid, remmen de ontstekingen, verminderen schilfering, stillen de jeuk en verminderen de zwelling doordat het de bloedvaten vernauwt. Hierdoor verergert eczeem minder snel, verminderen de branderige plekken en de roodheid zal afnemen. De huid kan zich herstellen, wordt soepeler en zal er beter gaan uitzien.
Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte.- Vrij sterk werkzame bijnierschorshormonen. Voorbeeld is betametason.
- Sterk werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven als de vrij sterk werkzame bijnierschorshormonen onvoldoende werken. Voorbeelden zijn desoximetason, diflucortolon, fluticason en mometason.
- Zeer sterk werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven wanneer andere bijnierschorshormonen onvoldoende werken. Voorbeeld is clobetasol.
Salicylzuur
Salicylzuur verweekt de verdikkingen en schilfers los waardoor deze sneller kunnen verdwijnen. Door de verweking van de bovenste laag, hoornlaag, van de huid, wordt de huid bovendien weer soepel zodat kloven kunnen dichttrekken en de huid kan genezen. Salicylzuur wordt toegepast in een crème, gel of zalf. Tevens wordt salicylzuur soms in combinatie met bijnierschorshormonen gebruikt. Het zorgt dan voor een betere opname van het bijnierschorshormoon in de huid, waardoor het beter kan werken.Ureum
Ureum bevordert opname van water door de huid. Dit water zorgt voor een verweking van de bovenste huidlaag, waardoor schilfers sneller verdwijnen. Tevens wordt ureum soms in combinatie met bijnierschorshormonen gebruikt. Het zorgt dan voor een betere opname van het bijnierschorshormoon in de huid, waardoor het beter kan werken.Vitamine D
Vitamine D remt de groei van de huidcellen af, waardoor de cellen beter kunnen uitrijpen en overmatige schilfering van de huid wordt tegengegaan. De huid zich kan hierdoor herstellen. Voorbeelden zijn calcitriol en calcipotriol.
Ditranol
Ditranol remt de groei van de huidcellen af, waardoor de cellen beter kunnen uitrijpen en overmatige schilfering van de huid wordt tegengegaan. De huid zich kan hierdoor herstellen.Medicijnen tegen afweerreacties, op de huid
Deze groep medicijnen worden ook wel immunosuppresiva of afweeronderdrukkende middelen genoemd. Ze verminderen de afweerreactie van het lichaam tegen eigen huidcellen. Ze remmen bovendien de ontstekingen. De klachten verminderen hierdoor. Ze worden gebruikt wanneer andere medicijnen op de huid niet voldoende helpen. Voorbeelden zijn pimecrolimus en tacrolimus.
Teren
Teren remmen ontstekingen, bevorderen een normale groei van de huid, stillen de jeuk, werken licht ontsmettend en verminderen zwelling doordat het de bloedvaten vernauwt. Hierdoor kan de huid zich herstellen en heeft u minder neiging tot krabben. Het wordt gebruikt wanneer huidpreparaten met bijnierschorshormonen onvoldoende effect hebben. Voorbeeld is koolteer.
Retinoïden
Retinoïden beïnvloeden de groei en de rijping van huidcellen. Hierdoor zal de schilfering afnemen en de huid zich herstellen. Retinoïden worden gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen. Voorbeeld is acitretine.
Methotrexaat
Methotrexaat remt ontstekingsreacties bij psoriasis. Hoe deze werking precies tot stand komt, is nog niet bekend. Maar methotrexaat werkt in veel gevallen goed tegen de verschijnselen van psoriasis.
Methotrexaat wordt gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen.
Medicijnen tegen afweerreacties, om in te nemen of als injectie
Deze groep medicijnen worden ook wel immunosuppresiva of afweeronderdrukkende middelen genoemd. Ze verminderen de afweerreactie van het lichaam tegen eigen huidcellen. Ze remmen bovendien de ontstekingen. De klachten verminderen hierdoor. Ze worden gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen. Voorbeelden zijn adalimumab, ciclosporine, etanercept, leflunomide en ustekinumab.
Methoxsaleen
Methoxsaleen wordt gebruikt in combinatie met ultraviolet A licht (PUVA-behandeling). Onder invloed van dit licht bindt methoxsaleen aan het DNA in de huidcellen, waardoor de huidcellen zich niet meer kunnen vermeerderen. Het licht remt bovendien de ontstekingen. De schilfering van de huid wordt door deze behandeling minder en de huid kan zich herstellen.
Alles over Psoriasis
Gerelateerde videos
Bijnierschorshormonen (Corticosteroïden)
De bijnieren maken deel uit van het hormoonstelsel en regelen hormoonspiegels in het lichaam. Het zijn kleine, piramidevormige klieren, bovenop beide nieren gelegen. De bijnieren produceren het hormoon cortisol. Cortisol heeft een groot aantal functies. De belangrijkste is dat extra cortisol kan worden geproduceerd als hulpmiddel bij de behandeling van infectie, trauma en emotionele spanning.
In bepaalde gevallen wordt gezond knieweefsel door het immuunsysteem als geïnfecteerd beschouwd en aangevallen door witte bloedcellen van het eigen lichaam, met een pijnlijke ontsteking als gevolg. Soms echter is zelfs de extra aanmaak van cortisol als reactie van het immuunsysteem niet voldoende.
Corticosteroïden zijn medicijnen die kunnen worden geïnhaleerd, oraal ingenomen, plaatselijk op de huid aangebracht of in een ader of onderhuids geïnjecteerd. Het zijn kunstmatig geproduceerde hormonen die sterk op cortisol lijken. Corticosteroïden verhinderen de aanval van witte bloedcellen op het weefsel en verminderen de aanmaak van ontsteking veroorzakende stoffen door immuuncellen.
Corticosteroïden worden vaak gebruikt voor de behandeling van ontstekingen en auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis, systemische lupus erythematodes (SLE) en bepaalde ademhalingsziekten.
