Oedeem in de benen is niet moeilijk te herkennen: als u uw vinger enige tijd stevig in de huid drukt en dan weghaalt, ziet u een putje in het been. Kortademigheid, vooral bij inspanning of bij plat liggen (`s nachts), kan een teken zijn van oedeem in de longen. Als u in enkele dagen meer dan 1-2 kilo aankomt in gewicht, kan dat het gevolg zijn van oedeem.

Dit hangt van de oorzaak af. In het algemeen geldt:

• wees matig met zout. Zo houdt u minder vocht vast en daalt de bloeddruk.
• zorg voor voldoende beweging. Dit stimuleert de doorbloeding en de spierfunctie in de benen, waardoor het vocht kan verminderen.
• als u last heeft van oedeem, of bekend bent met hartfalen, controleer dan enkele malen per week uw lichaamsgewicht.

Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap.
Laatst bijgewerkt: 29 augustus 2006.

Bij oedeem worden plasmiddelen gebruikt. Door plasmiddelen scheiden de nieren meer zout uit, dat vocht met zich meetrekt en via de urine afvoert. Hierdoor slinkt het oedeem en dikke enkels en voeten verdwijnen. Er zijn verschillende soorten plasmiddelen die op verschillende plaatsen in de nier werken.

Thiazide-plasmiddelen
Thiazide-plasmiddelen worden gebruikt bij matige vormen van oedeem. Voorbeelden zijn chloortalidon en hydrochloorthiazide.

Kaliumsparende plasmiddelen
Kaliumsparende plasmiddelen hebben een gering vocht afdrijvend effect, maar zorgen er daarnaast voor dat er minder kalium wordt uitgescheiden via de nieren. Ze worden gebruikt als de hoeveelheid kalium in uw bloed te laag is.

De kaliumsparende plasmiddelen worden meestal gecombineerd met andere plasmiddelen, omdat de andere plasmiddelen de hoeveelheid kalium in het bloed kunnen verlagen. Voorbeeld van een kaliumsparend plasmiddel is triamtereen.

Voorbeelden van combinaties van thiazide-plasmiddelen met kaliumsparende plasmiddelen zijn epitizide in combinatie met triamtereen, hydrochloorthiazide in combinatie met triamtereen en hydrochloorthiazide in combinatie met amiloride.

Lis-plasmiddelen
Lis-plasmiddelen werken sterker dan bovengenoemde thiazide-plasmiddelen en kaliumsparende plasmiddelen. Ze worden gebruikt bij ernstig oedeem. Voorbeelden zijn bumetanide en furosemide.

Acetazolamide
Acetazolamide wordt alleen kortdurend gebruikt als andere plasmiddelen onvoldoende effect hebben. Het wordt dan altijd gegeven naast andere plaspillen.

Danazol
Danazol voorkomt aanvallen van hereditair angioneurotisch oedeem. Dit is een erfelijke aandoening waarbij plotselinge zwelling (oedeem) in het gezicht, slokdarm, buik, keel en mondholte ontstaat. Dit is een gevaarlijke situatie aangezien de zwelling het ademhalen bemoeilijkt.

Tranexaminezuur
Tranexaminezuur voorkomt aanvallen van hereditair angioneurotisch oedeem.