Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Zelden

• Maagdarmklachten, zoals maagpijn, misselijkheid, buikpijn, diarree, braken. Bij maagklachten kunt u het medicijn het best bij de maaltijd innemen. Deze klachten treden vooral aan het begin van de behandeling op.
• Bruine of oranjerode verkleuring van urine, ontlasting, zweet, traanvocht en speeksel. Dit is onschuldig. Let op: contactlenzen kunnen ook verkleuren. Zeker bij zachte contactlenzen is de verkleuring blijvend en niet meer te verwijderen. Ook kleding kan blijvend verkleuren.
• Jeuk met of zonder huiduitslag, galbulten. Meestal is dit onschuldig en gaat het vanzelf weer over.
• Sufheid, duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn. Blijft u hier last van houden, raadpleeg dan uw arts.

Zeer zelden

• Griepachtige verschijnselen zoals koorts of gewrichtspijn. De kans hierop is groter als u het gebruik hervat na een tijd gestopt te zijn. Zeer zelden gaat dit gepaard met keelpijn, blaren in de mond, blauwe plekken op de huid, kortademigheid, ernstige vermoeidheid en vocht vasthouden. Deze ernstige verschijnselen kunnen ook optreden zonder voorafgaande griepachtige verschijnselen. Raadpleeg bij deze verschijnselen direct uw arts.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U kunt dit merken aan ernstige huiduitslag met koorts en blaren. Zeer zelden ontstaan kortademigheid, nierafwijkingen en flauwvallen. Waarschuw bij een of meer van deze verschijnselen direct een arts. U mag dit medicijn niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor rifampicine. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.
• Leverafwijkingen, zoals leverontsteking en geelzucht. Raadpleeg uw arts bij een gele verkleuring van de huid, tandvlees of oogwit.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Capsules en tabletten: neem de dosis in met water.
• Drank: schud de fles goed om en meet de dosis nauwkeurig af met de bijgeleverde maatbeker of maatpipet.

Wanneer?
Gebruik het medicijn het liefst een half uur voor of ten minste twee uur na het eten. Het wordt dan het beste opgenomen in het lichaam. Als u echter maagklachten krijgt, kunt u het beter na het eten innemen.

Hoe lang?
Afhankelijk van de aandoening kan de kuur twee dagen tot zes maanden of langer bedragen. Ook al heeft u geen last van infectieverschijnselen, maak toch de kuur af zoals uw arts het heeft voorgeschreven. Anders heeft u kans dat nog niet alle bacteriën zijn verdwenen.

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

Neem de vergeten dosis alsnog zo snel mogelijk in. Neem eventueel de volgende dosis iets later dan u gewend bent. Is het echter bijna tijd voor de volgende dosis? Sla dan de vergeten dosis over en hervat uw normale schema.

Neem geen dubbele dosis. De vergeten dosis neemt u aan het eind van de kuur in. U verschuift dus het moment waarop u de kuur beëindigt. Maakt u wel de volledige kuur af!

autorijden?
Duizeligheid en sufheid komen een enkele keer voor bij dit middel. Neem dan geen deel aan het verkeer.

alcohol drinken?
Alcohol versterkt de bijwerkingen maagpijn, sufheid en leverafwijkingen. Als u last heeft van deze bijwerkingen kunt u beter geen alcohol gebruiken.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

Rifampicine vermindert de werking van de volgende medicijnen. Overleg met uw arts voordat u een van deze medicijnen gaat gebruiken. Uw arts zal u eventueel een ander medicijn voorschrijven of de hoeveelheid van dit medicijn extra controleren.

• Anticonceptiepil. Rifampicine vermindert de betrouwbaarheid van de pil. Hierdoor stijgt de kans op een zwangerschap.
  Kortdurend gebruik
  Gebruik condooms tijdens en tot en met vier weken na het stoppen van rifampicine om er zeker van te zijn dat betrouwbare anticonceptie wordt toegepast.
  Langdurig gebruik
  Gebruik alleen een pil met een hoge dosering hormonen, een zogenaamde 50-pil. Als u in de eerste drie maanden van gebruik doorbraakbloedingen krijgt, moet u ervan uit gaan dat rifampicine ook de betrouwbaarheid van deze zwaardere 50-pil beïnvloedt. Uw arts kan u aanbevelen om meerdere strips achtereen te gebruiken zonder stopweek, of om de stopweek te verkorten tot vier dagen om de kans op een te lage hoeveelheid hormoon te verkleinen.
  Gebruik in elk geval condooms zolang er doorbraakbloedingen blijven optreden. Als u stopt met rifampicine, is het effect op de hormonen nog vier weken aanwezig. U kunt dus niet meteen overgaan op een lichtere pil, maar u moet nog vier weken na stoppen extra maatregelen nemen.
  Let op: ook de uitsluitend progestageen bevattende medicijnen, zoals de minipil met desogestrel en het implantatiestaafje worden door rifampicine minder betrouwbaar. Dit geldt ook voor de vaginale ring en de anticonceptiepleister. Ook de betrouwbaarheid van ulipristal, een morning-after pil, kan verminderd zijn. Overleg hierover met uw arts.
• Doxycycline, een antibioticum.
• De bloedverdunnende medicijnen acenocoumarol en fenprocoumon.
• De slaap- en rustgevende medicijnen alprazolam, midazolam en buspiron.
• Bepaalde cholesterolverlagers, atorvastatine, fluvastatine en simvastatine.
• Corticosteroïden of bijnierschorshormonen die langer dan twee weken gebruikt moeten worden. De meest gebruikte zijn prednison, prednisolon en triamcinolon.
• De afweeronderdrukkende medicijnen mycofenolzuur, ciclosporine, tacrolimus, temsirolimus, everolimus en sirolimus.
• Ebastine, een anti-allergiemedicijn.
• De antischimmelmiddelen itraconazol, ketoconazol en voriconazol. Ketoconazol kan op zijn beurt de werking van rifampicine ook verminderen.
• De medicijnen tegen hiv en aids efavirenz, lopinavir, maraviroc en raltegravir, hiervan zal de arts de dosering aanpassen.
• De medicijnen tegen hiv en aids atazanavir, darunavir, etravirine, fosamprenavir, indinavir, nelfinavir, nevirapine, rilpivirine, saquinavir en tipranavir mag u niet gebruiken in combinatie met rifampicine.
• De medicijnen tegen hepatitis C telaprevir en boceprevir mag u niet gebruiken in combinatie met rifampicine.
• De medicijnen tegen hartritmestoornissen disopyramide en kinidine.
• Ivabradine, een medicijn tegen pijn op de borst.
• Diltiazem en verapamil, medicijnen tegen angina pectoris (hartkramp).
• Medicijnen tegen tegen wanen en hallucinaties, sertindol, risperidon, haloperidol, broomperidol, clozapine, olanzapine, aripiprazol en quetiapine. Uw arts controleert de hoeveelheid van deze middelen in het bloed. Uw arts verhoogt mogelijk de dosering.
• Mirtazapine, een medicijn tegen depressie. Uw arts kan de dosering van mirtazapine verhogen.
• Amitriptyline en nortriptyline, medicijnen tegen depressie. Uw arts zal daarom de werkzaamheid controleren. Mogelijk verhoogt uw arts de dosering van amitriptyline of nortriptyline.
• Bepaalde middelen tegen epilepsie, namelijk fenytoïne en lamotrigine.
• Theofylline, een luchtwegverwijder. Hierdoor kunnen de klachten van benauwdheid toenemen.
• De pijnstiller methadon. U kunt hierdoor last krijgen van ontwenningsverschijnselen.
• Buiktyfusvaccin (capsule). Het buiktyfysvaccin dat u via de mond kunt innemen, mag u niet gebruiken. Het is wel mogelijk het vaccin via een injectie te krijgen. Neem hierover contact op met uw arts.
• Atovaquon, een medicijn gebruikt bij infecties met parasieten, zoals malaria.
• De medicijnen gebruikt bij kanker dasatinib, erlotinib, gefitinib, imatinib, irinotecan, lapatinib, nilotinib, pazopanib, sorafenib en sunitinib. Bij vandetanib is het precieze effect van rifampicine niet bekend, overleg met uw arts.
• Tamoxifen, een medicijn gebruikt bij een bepaald type borstkanker.
• Aprepitant en fosaprepitant, medicijnen tegen misselijkheid en braken bij chemotherapie.
• Fesoterodine, een medicijn tegen urine-incontinentie.
• Bosentan, een medicijn dat wordt gebruikt bij pulmonale arteriële hypertensie, een ernstige vorm van hoge bloeddruk in de longen.
• Topiramaat, een medicijn tegen epilepsie en boulimia nervosa. De hoeveelheid van topiramaat in het bloed kan afnemen door rifampicine. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk zal uw arts de dosering van topiramaat aanpassen.
• Zonisamide, een middel tegen epilepsie. Rifampicine vermindert de werking van zonisamide, waardoor u meer kans heeft op een epileptische aanval. Uw arts zal daarom de werkzaamheid controleren en eventueel de dosering aanpassen.
• De antistollingsmiddelen dabigatran en ticagrelor. Overleg hierover met uw arts. U krijgt mogelijk een ander middel.

Overleg voor gebruik van bovenstaande middelen eerst met uw arts of apotheker. Zowel bij aanvang als bij stoppen van bovenstaande geneesmiddelen moet uw arts de dosering goed controleren. Begin en stop dus niet zelf het geneesmiddelgebruik, maar overleg altijd eerst met uw arts of apotheker.

Zwangerschap
U kunt rifampicine tegen tuberculose en lepra gebruiken als u zwanger bent. Deze ziektes vormen een grotere bedreiging voor het ongeboren kind dan het gebruik van de medicijnen.

Gebruik tijdens de laatste vier weken voor de bevalling geeft een grotere kans op bloedingen bij de pasgeborene en de moeder. Om dit te voorkomen schrijft de arts vitamine K voor aan de moeder en na de geboorte aan het kind.

Borstvoeding
U kunt veilig borstvoeding geven, als u dit medicijn gebruikt. Het komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht. De moedermelk kan rood verkleuren. Dit medicijn wordt echter al jarenlang gebruikt door vrouwen die borstvoeding geven, zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Maak de kuur af. Als u de kuur niet afmaakt, is de bacterie waarschijnlijk nog niet verdwenen en kunt u opnieuw geïnfecteerd raken.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen met de kuur. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.

Rifampicine is sinds 1965 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Rifadin en als het merkloze Rifampicine. Het is te verkrijgen in capsules, tabletten, drank en infuus.

Rifampicine is ook verkrijgbaar in combinatie met een andere werkzame stof onder de merknaam Rifinah.